Blog

‘De 18e eeuw was de periode waarin veel instrumenten en technieken voor onderzoek in laboratoria zijn ontstaan. Dat droeg bij aan een nieuwe geneeskunde, gebaseerd op de chemie.’ Dat stelt dr. Ruben Verwaal, die in juni jl. is gepromoveerd aan de Rijksuniversiteit Groningen. In zijn proefschrift Fluid Bodies beschrijft hij fysiologisch en chemisch onderzoek aan lichaamssappen in de 18e eeuw, de tijd van de Boerhaave School.

Ruben Verwaal & Marieke Hendriksen
published at The Recipes Project

Jos Palm had me naar aanleiding van mijn proefschrift uitgenodigd te komen vertellen over lichaamssappen in de geschiedenis bij VPRO's OVT (Onvoltooid Verleden Tijd):

"Tot diep in de Middeleeuwen werd de mens gezien als een verzameling sappen, in ieder geval waren de sappen – bloed, zwarte gal, gele gal en slijm – oorzaak van ellende en moest eventuele genezing via ontsapping plaatsvinden.

Heeft papier nog een toekomst in deze digitale wereld? Samen met gastconservator Heidy van Beurden heb ik een tentoonstelling over papier geopend in Museum voor Communicatie. Van juni tot en met december 2018 kun je de expositie Paper Magic bij COMM komen bezoeken.

Vroege vogels werden op woensdagochtend 6 uur geconfronteerd met mijn praatjes over moedermelk, zweet en pis tijdens het radioprogramma NTR Focus:

"Tegenwoordig walgen we bij het idee om urine te gebruiken als, bijvoorbeeld, wasmiddel en zien we ook zweet als een afvalproduct. In de 18e eeuw begon men echter steeds meer onderzoek te doen naar allerlei verschillende lichaamsvloeistoffen.

Op maandag 18 juni verscheen in het Haarlems Dagblad een recensie van 'De Knetterende Achttiende Eeuw', de jubileumdag van Werkgroep Achttiende Eeuw in Teylers Museum op 16 juni 2018. Journalist Nuel Gieles interviewde me naar aanleiding van mijn objectverhaal over de laatkoppen.

Nieuw onderzoek naar de rol van lichaamssappen in de geschiedenis van de geneeskunde

Auteur: Marjolein Overmeer | 14 juni 2018 | NEMO Kennislink

Bloed, urine, melk, zweet en sperma. Dat deze stoffen niet alleen voor medici, scheikundigen of biologen interessant zijn, bewijst de promotie van historicus Ruben Verwaal. Hij heeft onderzocht hoe artsen de lichaamssappen bestudeerden in de achttiende eeuw en concludeert dat destijds de kiem is gelegd voor baanbrekende medische ontwikkelingen een eeuw later. Verwaal promoveert op 14 juni aan de Rijksuniversiteit Groningen.

De hal van COMM is versierd met een gigantische muurschildering (2,5 meter hoog bij 18 meter breed). Het is het werk van kunstenaar en ontwerper Peter Alma. Wie was Peter Alma? Wat beeld deze muurschildering uit? Hoe maken we het aantrekkelijk voor het moderne publiek?

Ruben Verwaal, de nieuwe conservator medisch erfgoed, vraagt medewerkers om te bekijken of overbodige spullen bij de verhuizing wellicht historische waarde hebben.