Hele dagen is hij bezig met bloed, zweet, urine en sperma. Medisch wetenschapper Ruben Verwaal promoveert op de geschiedenis van lichaamssappen. Zondag is hij te gast in Stand van Stad, de maandelijkse talkshow in het Groninger Forum. Zijn lievelingssap op dit moment? Sperma.
Lieke van den Krommenacker
Op zaterdagochtend 30 januari had ik het genoegen te mogen vertellen over mijn onderzoek bij de Nieuwsshow met Peter de Bie en Mieke van der Weij.
Ruben Verwaal weet alles over de toepassingen van, zoals hij het zelf noemt, pis door de eeuwen heen. Dolf en Felix hangen aan zijn lippen.
Je kan mijn eerste radio optreden met Felix Meurders en Dolf Jansen hier terugluisteren: http://www.nporadio2.nl/gemist/video/1207/de-kracht-van-urine
Urine was in de 18de eeuw goed voor vele toepassingen, ontdekte Verwaal. Bijvoorbeeld om te ontvetten en te reinigen, wisten leerlooiers, de lakennijverheid en de textielindustrie.
Van onze verslaggever Cor Speksnijder
Schoonmaakmiddel, bodylotion of oogwater. Tegenwoordig trekken we snel de wc door, vroeger kende urine tal van toepassingen. Ruben Verwaal, medisch historicus en promovendus aan de Rijksuniversiteit Groningen, doet onderzoek naar het gebruik van urine en andere lichaamsvloeistoffen in het dagelijks leven en in de wetenschap van de 18de eeuw.
How much does sweat weigh? And why is urine such a good moisturiser? Ruben Verwaal discovered that 18th century scientists used primitive chemistry to study bodily fluids.
By Christien Boomsma
So there he was: Santorio Santorio. The early 17th century Italian doctor had constructed a giant ‘weighing chair’, in which he spent most of his day. The construction was intended to help him study his own metabolism. How much did he weigh at the beginning of the day? How much did his food weigh? How much did he poop or pee? And most importantly: was there a difference?
Toen in het najaar van 1759 de scheepschirurgijn Joannes Veltkamp door het Middellandse Zeegebied reisde, werd op de Barbarijse en Spaanse kusten zijn aandacht getrokken door de kameleon. Hij had al over de fascinerende eigenschappen van dit dier gelezen in Johann-Jacob Woyts’ Schatkamer der genees- en natuur-kundige zaken (1741), maar dankzij de handels- en vredesmissie van het oorlogsschip de Glinthorst kon hij nu deze unieke hagedis ‘naar het leven’ tekenen en zijn verschijningsvormen observeren.
Objects can be a real pearl on the shores of history of science. Telescopes and steam engines still figure prominently in our field, and rightfully so. From the edited volume Making Instruments Count (1993) to Frans van Lunteren’s blog ‘Mediating Machines’ at Shells & Pebbles, many scholars research the role of scientific instruments in the history of discoveries, experiments, applications, and education. But besides microscopes and machines I would argue that some artisan objects and ordinary materials deserve similar attention.
It was a truly open market at the International Society for Eighteenth-Century Studies (ISECS) congress in Rotterdam, 27-31 July 2015. On and around a thousand scholars from all over the world (delegates from 53 countries!) enjoyed pleasant Dutch summer weather at the recently renovated Erasmus University Campus. They attended keynote lectures, participated in round-table discussions, twittered enthusiastically (#ISECS2015), and engaged in social events, such as cultural excursions and music performances.
In de nasleep van het veelbewogen Nederland-Ruslandjaar publiceerde Luuc Kooijmans over een andere tumultueuze geschiedenis waarbij beide landen betrokken waren: de lotgevallen van Herman Boerhaave’s archief. De manuscripten van deze Leidse hoogleraar worden sinds de achttiende eeuw bewaard in Sint-Petersburg. Waarom en hoe is dat archief in Rusland terecht gekomen? In het beantwoorden van deze vraag raakte Kooijmans verzeild in een geschiedenis van jaloezie en ambitie, privileges en intriges.
Om de werking van het lichaam te begrijpen hebben wetenschappers door de eeuwen heen de mens vergeleken met een machine. Descartes bijvoorbeeld betoogde dat het lichaam van een levend mens evenveel verschilt van dat van een dode als een opgewon- den uurwerk van een kapot uurwerk. Fascinatie voor deze ‘verdingelijking van de mens’ (p. 9) bracht filosoof Nel van den Haak ertoe een studie te wijden aan het fenomeen van machinemetaforen in de medische wetenschap.
