Urine, bloed, moedermelk, sperma en zweet: door de tijd heen is onze relatie tegenover de lichaamssappen wisselend en gecompliceerd. Historicus Ruben Verwaal promoveerde op dit onderwerp. Een interview met deze 'piskijker'.
Koen Talsma in Nederlands Tijdschrift voor Heelkunde 27 nr. 6 (november 2018): 15–17.
Jos Palm had me naar aanleiding van mijn proefschrift uitgenodigd te komen vertellen over lichaamssappen in de geschiedenis bij VPRO's OVT (Onvoltooid Verleden Tijd):
"Tot diep in de Middeleeuwen werd de mens gezien als een verzameling sappen, in ieder geval waren de sappen – bloed, zwarte gal, gele gal en slijm – oorzaak van ellende en moest eventuele genezing via ontsapping plaatsvinden.
Vroege vogels werden op woensdagochtend 6 uur geconfronteerd met mijn praatjes over moedermelk, zweet en pis tijdens het radioprogramma NTR Focus:
"Tegenwoordig walgen we bij het idee om urine te gebruiken als, bijvoorbeeld, wasmiddel en zien we ook zweet als een afvalproduct. In de 18e eeuw begon men echter steeds meer onderzoek te doen naar allerlei verschillende lichaamsvloeistoffen.
Nieuw onderzoek naar de rol van lichaamssappen in de geschiedenis van de geneeskunde
Auteur: Marjolein Overmeer | 14 juni 2018 | NEMO Kennislink
Bloed, urine, melk, zweet en sperma. Dat deze stoffen niet alleen voor medici, scheikundigen of biologen interessant zijn, bewijst de promotie van historicus Ruben Verwaal. Hij heeft onderzocht hoe artsen de lichaamssappen bestudeerden in de achttiende eeuw en concludeert dat destijds de kiem is gelegd voor baanbrekende medische ontwikkelingen een eeuw later. Verwaal promoveert op 14 juni aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Chapter Three, ‘Piss Prophets and Urine Matters’, shows that physicians repurposed chemistry from the general diagnostic tool of uroscopy to serve the specialised, pathological study of urinary diseases.
Tegelijk met de tentoonstelling verscheen de twee-talige publicatie Gelukkig Gezond! Histories of Healthy Ageing, red. Rina Knoeff (Groningen: Barkhuis, 2017).
My review of Michael Stolberg's Uroscopy in Early Modern Europe (Ashgate, 2015) just appeared in Sixteenth Century Journal XLVII/3 (2016): 699–700. It's a fantastic book, easy to read, and hence a pleasure to review. For a more elaborated opinion, see the following:
Hele dagen is hij bezig met bloed, zweet, urine en sperma. Medisch wetenschapper Ruben Verwaal promoveert op de geschiedenis van lichaamssappen. Zondag is hij te gast in Stand van Stad, de maandelijkse talkshow in het Groninger Forum. Zijn lievelingssap op dit moment? Sperma.
Lieke van den Krommenacker
