Urine, bloed, moedermelk, sperma en zweet: door de tijd heen is onze relatie tegenover de lichaamssappen wisselend en gecompliceerd. Historicus Ruben Verwaal promoveerde op dit onderwerp. Een interview met deze 'piskijker'.
Koen Talsma in Nederlands Tijdschrift voor Heelkunde 27 nr. 6 (november 2018): 15–17.
‘De 18e eeuw was de periode waarin veel instrumenten en technieken voor onderzoek in laboratoria zijn ontstaan. Dat droeg bij aan een nieuwe geneeskunde, gebaseerd op de chemie.’ Dat stelt dr. Ruben Verwaal, die in juni jl. is gepromoveerd aan de Rijksuniversiteit Groningen. In zijn proefschrift Fluid Bodies beschrijft hij fysiologisch en chemisch onderzoek aan lichaamssappen in de 18e eeuw, de tijd van de Boerhaave School.
Jos Palm had me naar aanleiding van mijn proefschrift uitgenodigd te komen vertellen over lichaamssappen in de geschiedenis bij VPRO's OVT (Onvoltooid Verleden Tijd):
"Tot diep in de Middeleeuwen werd de mens gezien als een verzameling sappen, in ieder geval waren de sappen – bloed, zwarte gal, gele gal en slijm – oorzaak van ellende en moest eventuele genezing via ontsapping plaatsvinden.
Vroege vogels werden op woensdagochtend 6 uur geconfronteerd met mijn praatjes over moedermelk, zweet en pis tijdens het radioprogramma NTR Focus:
"Tegenwoordig walgen we bij het idee om urine te gebruiken als, bijvoorbeeld, wasmiddel en zien we ook zweet als een afvalproduct. In de 18e eeuw begon men echter steeds meer onderzoek te doen naar allerlei verschillende lichaamsvloeistoffen.
Op maandag 18 juni verscheen in het Haarlems Dagblad een recensie van 'De Knetterende Achttiende Eeuw', de jubileumdag van Werkgroep Achttiende Eeuw in Teylers Museum op 16 juni 2018. Journalist Nuel Gieles interviewde me naar aanleiding van mijn objectverhaal over de laatkoppen.
Nieuw onderzoek naar de rol van lichaamssappen in de geschiedenis van de geneeskunde
Auteur: Marjolein Overmeer | 14 juni 2018 | NEMO Kennislink
Bloed, urine, melk, zweet en sperma. Dat deze stoffen niet alleen voor medici, scheikundigen of biologen interessant zijn, bewijst de promotie van historicus Ruben Verwaal. Hij heeft onderzocht hoe artsen de lichaamssappen bestudeerden in de achttiende eeuw en concludeert dat destijds de kiem is gelegd voor baanbrekende medische ontwikkelingen een eeuw later. Verwaal promoveert op 14 juni aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Wanneer zijn we begonnen met het eerste geboortekaartje? Vandaag interviewde Bureau Kijk in de Vegte me als nieuwe conservator posthistorie om antwoord te geven op deze prangende vraag... Luister hier het fragment terug:
Vanaf wanneer begon men met het sturen van geboortekaartjes?
Door Frank den Hollander in Pictogram 2 (2017): 10–11.
Vandaag een Taalloket over bloed, zweet en tranen. Want waarom kan je van alle lichaamssappen enkel traan in zowel het enkelvoud als meervoud zeggen? Lydeke Roos van de Taaladviesdienst van Onze Taal geeft antwoord.
Luister hier Het Taalloket terug: http://www.nporadio1.nl/de-taalstaat/onderwerpen/380935-het-taalloket-tranen
