Paper Magic Tentoonstelling
Heeft papier nog een toekomst in deze digitale wereld? Samen met gastconservator Heidy van Beurden heb ik een tentoonstelling over papier geopend in Museum voor Communicatie. Van juni tot en met december 2018 kun je de expositie Paper Magic bij COMM komen bezoeken.
Paper Magic
We gebruiken papier al eeuwen. Eerst met alleen woorden, zoals brieven en boeken. Daarna ook met beelden, bijvoorbeeld bij landkaarten of tijdschriften. Nu bestaat er zelfs interactief papier en kun je er geluid mee maken! Deze nieuwe ontwikkelingen koppelen papier aan internet en je smartphone. Papier vertelt ook zijn eigen verhaal; het materiaal zegt iets over de natuur en duurzaamheid. Ook is papier altijd tastbaar. Je kunt het voelen, zien, horen en ruiken. Het is persoonlijk en voelt vertrouwd. En het is vooral: fun!
Interactief papier
Het eerste thema van de tentoonstelling is interactief papier. We kunnen tegenwoordig papier intelligent maken met behulp van geprinte elektronica, speciale inkt, software, beeldherkenning of sensors. Papier kan dan direct reageren op de aanraking van je vingers. Het werkt dan net als een touch screen. Met de Novalia piano zoals boven weergegeven kan je draadloos via je telefoon of iPad nu overal en onderweg muziek componeren. Interactief papier is een verrassende manier om te communiceren. Dat is interessant voor bijvoorbeeld adverteerders of het onderwijs.
Papier met een verhaal
Het tweede thema is papier dat zijn eigen verhaal vertelt. Ook zonder woorden brengt papier een boodschap over. Omdat je papierpulp kan mengen met allerlei vezels, krijgt het papier een eigen identiteit. Papier van waterplant. Tomatenpapier. Papier van de schillen van cacaobonen. Papier van spijkerbroeken, bankbiljetten, steen en olifantenpoep. De mogelijkheden zijn eindeloos!
Daarnaast kunnen de karakteristieken van papier ook iets over jouw identiteit vertellen. Wat het zegt het bijvoorbeeld over jou als je papier lekker vindt ruiken of als je notities maakt op steenpapier?
Favoriete object
Ook is een brief met twee losse strookjes papier tentoongesteld. Het is een brief van Grietje Wiggers aan haar ouders uit 1784 (inv. 00045-672). Ze begint haar brief met een nieuwjaarsgroet: “Zeer waarde en Teer bemiende Vader en Moeder, ik laat UE weeten als dat ik nog vris en gesont ben. Hoope als dat het met UE ook zo mag wesen.”
Waarom die strookjes? In de brief wordt het duidelijk: “Dog vaader, weest zo goed en laat myn een paar niewe schoenen maaken met hooge hiellen en niet hoog op de voed.” En inderdaad, de briefjes lezen: “Diet is de Breede van myn voed” en “Diet is de Lenkte van myn voed”.
Of de schoenen ook daadwerkelijk werden gemaakt, is maar zeer de vraag. De brief was namelijk nooit bij Grietje’s ouders aangekomen. Maar het is een mooi voorbeeld van hoe we al eeuwen lang papier gebruiken en ermee communiceren.